فهرست عناوین محتوا
شناخت بیماری اعصاب و روان دوقطبی
بیماری اعصاب و روان دوقطبی که از آن به عنوان افسردگی جنون نیز یاد می شود نامیده میشد یک وضعیت سلامت اعصاب و روان می باشد که باعث نوسانات شدید خلقی میشود که شامل اوج عاطفی (شیدایی یا هیپومانیا) و پایین آمدن شدید روحیه و ناامیدی (افسردگی) است. این اختلال روانی باعث تغییر غیرمعمول در خلق و خو، سطح انرژی، فعالیت، تمرکز و توانایی انجام کارهای روزانه میشود.
سه حالت در بیماری اعصاب و روان دوقطبی وجود دارد. هر سه حالت تغییرات واضحی را در خلق و خو، انرژی و سطح فعالیت ایجاد می کنند. افراد مبتلا به این بیماری حالتهای از دورههای رفتاری هیجان، تحریکپذیری، سرخوشی و انرژی بسیار بالا (معروف به دورههای جنون) تا دورههای غمناکی، بیتفاوتی و ناامیدی بسیار پایین (معروف به اپیزودهای افسردگی) را تجربه میکنند.
دورههای که شدت آن از حالت جنون کمتر است به عنوان اختلالهای هیپومنیک شناخته میشوند. در این بیماری هنگامی که فرد دچار افسردگی میشود، ممکن است احساس غم یا ناامیدی کند و در اکثر فعالیتهای که انجام میدهد، لذت و علاقهای نمیبرد. هنگامی که خلق و خوی شما به سمت شیدایی یا هیپومانیا (پایینتر از شیدایی) تغییر میکند، ممکن است احساس سرخوشی، سرشار از انرژی یا به صورت غیرعادی تحریکپذیر شوید.
این نوسانات خلقی میتواند بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر به شکل واضح تأثیر بگذارد.
برخی نشانههای بیماری
نشانههای بیماری اعصاب و روان دوقطبی ممکن است برای فردی به ندرت در سال رخ دهد؛ اما برای فردی دیگر امکان دار که چندین بار در طول سال دچار نوسانات شدید خلقی شود. اگرچه اختلال دو قطبی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما به طور معمول در سن نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ تشخیص داده میشود. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان متغیر باشند. بیماری اعصاب و روان دوقطبی یک وضعیت مادام العمر است، اما میتوان با دنبال کردن یک برنامه درمانی نوسانات و نشانههای بیماری را مدیریت کرد.
در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با داروها و مشاوره روانشناختی (روان درمانی) درمان میشود.
انواع حالات در بیماری اعصاب و روان دوقطبی
انواع مختلفی از بیماری اعصاب و روان دوقطبی و حالات مرتبط با آن وجود دارد. آنها ممکن است شامل شیدایی یا هیپومانیا و افسردگی باشند.
علائم میتواند باعث ایجاد تغییرات غیرقابل پیش بینی در خلق و خو و در نتیجه پریشانی و مشکل در زندگی شود.
- اختلال دوقطبی نوع یک:
در این حالت فرد حداقل یک دوره جنون آمیز را میگذراند. البته ممکن است قبل از آن دورههای از افسردگی هیپومنیک را تجربه کرده باشد. در این نوع اختلال در برخی موارد، شیدایی ممکن است باعث ایجاد روانپریشی شود. - اختلال دوقطبی نوع دو:
در این نوع فرد یک دوره افسردگی بسیار شدید و حداقل یک دوره هیپومنیک را تجربه میکند، اما هرگز دوره جنون آمیز را نخواهد داشت. - اختلال سیکلوتیمی:
این اختلال نادر است و حالتهای جنون و افسردگی را به شکل چرخهای تجربه میکنند؛ و معمولاً به صورت مزمن رخ میدهد و حداقل دو سال و بیشتر ماندگاری دارد.
انواع حالات در بیماری اعصاب و روان دوقطبی
شیدایی و هیپومانیا
شیدایی و هیپومانیا دو حالت مختلف از بیماری اعصاب و روان دوقطبی هستند اما نشانههای مشابه ای دارند. در حالت علائم شدید هستند و در اکثر مواقع باعث ایجاد مشکل در کارهای روزمره چه در محل کار یا مدرسه میشود، البته این حالت مشکلاتی را در فعالیتهای اجتماعی و ارتباط فرد با دیگران نیز ایجاد میکند. شیدایی همچنین ممکن است باعث جدا شدن از واقعیت (روانپریشی) شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.
هیپومانیا علامی مشابه شیدایی دارد، اما خیلی شدید نیستند. برخلاف دوره شیدایی، در این حالت امکان دارد که در کارهای روزمره فرد اخلالی ایجاد نشود. با این حال، افراد مبتلا به هیپومنیایی هنوز متوجه تغییر در روحیه خود میشوند.
در طول تجربه دورهای شیدایی و هیپومنیک علائمی را که ذکر کردیم ممکن است در فرد قابل مشاهده باشد
- به طور غیر طبیعی خوش بین هستند، اعتمادبهنفس کاذب دارد و خود برتر بینی عجیبی دارد.
- افزایش سطح فعالیت و انرژی یا آشفتگی
- احساس بهزیستی بیش از اندازه و اعتمادبهنفس کاذب (سرخوشی)
- نیاز به خواب در شخص به شدت کاهش پیدا میکند
- حرف زدن به صورت غیر معمول (وراجی و چرتوپرت)
- افکار و حس رقابت بی دلیل
- تصمیمگیری ضعیف
- هزینه کردن پول برای کارهای بی ارزش (ولخرجی)
- رابطه جنسی خطرناک و محافظت نشده
- استفاده مواد مخدر
دوره افسردگی در بیماری اعصاب و روان دوقطبی
دوره افسردگی در نوع اختلال به اندازهای شدید است که باعث ایجاد مشکل در فعالیتهای روزانه مانند کار، مدرسه، فعالیتهای اجتماعی یا روابط با اطرافیانش میشود.
علائم این دوره از بیماری شامل موارد زیر میباشد:
- خلق و خوی افسرده، مانند احساس غم و ناامیدی
- از دست دادن علاقه یا احساس ناخوشایند در تمام فعالیتها
- کاهش وزن بدون اینکه فرد در رژیم غذایی خاصی باشد یا برعکس افزایش وزن و اشتها غیر معمول رخ میدهد.
- اختلال در خواب مانند دورههای خواب خیلی کم و زیاد
- بیقراری
- خستگی یا از بین رفتن انرژی
- احساس بیارزشی یا گناه بیش از حد یا نامناسب
- کاهش توانایی تفکر یا تمرکز
- فکر کردن به خودکشی